Europa stawia na miękkie prawo

[15/03/2006]
źródło: Komisja Europejska
autor: Przybyłowski M.

Europejskie Forum Corporate Governance (European Corporate Governance Forum) wydało oświadczenie w sprawie przestrzegania zasady „comply or explain”. ECGF zostało powołane przez Komisję Europejską w celu koordynacji Planu działania w sprawie modernizacji prawa spółek oraz wzmocnienie nadzoru korporacyjnego w UE. Do jego kompetencji należy dokonywanie przeglądu standardów nadzoru korporacyjnego w poszczególnych krajach oraz wspieranie procesu upowszechniania dobrych praktyk korporacyjnych.

Zasada „comply or explain” obliguje spółki do przestrzegania zasad dobrowolnych kodeksów nadzoru korporacyjnego (soft law), bądź w wypadku niestosowania którejś z zasad wytłumaczenia dlaczego jej nie stosuje. Zasada jest powszechnie stosowana w krajach członkowskich UE, a zarazem jest rekomendowana przez Komisję jako najlepsze narzędzie wspierające konwergencje narodowych systemów nadzoru korporacyjnego. Zdaniem Forum, zasada „comply or explain” jest bardziej elastyczna i znacznie efektywniejsza niż szczegółowe regulacje zapisane w dyrektywach o ile jest prawidłowo wdrożona. Kraje członkowskie powinny wymagać tej zasady poprzez prawo korporacyjne, regulatora rynku bądź standardy dopuszczenia do obrotu giełdowego. Rola regulatorów rynku powinna ograniczać się do kontroli czy odpowiednie oświadczenie o przestrzeganiu zasad jest publikowane oraz reagować jedynie w przypadku rażących naruszeń zasad. Wyciąganie wniosków i ocena zasad nadzoru korporacyjnego powinna należeć do akcjonariuszy spółki, którzy podejmują decyzje głosując na Walnych Zgromadzeniach Akcjonariuszy.

W przypadku spółek, które posiadają jednego bądź kilku kontrolujących akcjonariuszy, szczególną rolę w procesie zatwierdzania oświadczeń powinni odgrywać niezależni członkowie rad nadzorczych (dyrektorzy niewykonawczy). W związku z brakiem pełnej integracji zasad corporate governance  w Unii Europejskiej, spółki notowane na więcej niż jednym rynku borykają się z problemem dublowania się narodowych kodeksów nadzoru korporacyjnego. Zdaniem ECGF spółka powinna w takiej sytuacji przestrzegać przynajmniej jednego kodeksu, a wszelkie zbędne powtórzenia powinny być unikane.