Serwis opracowany przez:zjednoczenie.com: dynamiczne strony internetowe, portale i zaawansowane serwisy www system cms - system zarządzania treścią, publikacja w internecie, website management, content management system
english   kontakt   mapa serwisu
Polskie Forum Corporate Governance
  STRONA GŁÓWNA | WYDARZENIA | WARTO PRZECZYTAĆ | POLSKA | EUROPA | OPINIE PFCG | DLA SPONSORÓW | NOWOŚCI

 pfcg.org.pl 


Poznaj corporate governance
z właściwej strony


 

 

szukaj:

 W pigułce

Słowniczek

Ochrona mniejszości

autor: Tamowicz P.

Problematyka ochrona praw inwestorów (akcjonariuszy, wierzycieli) jest od kilku lat przedmiotem licznych debat nad mechanizmami corporate governance. Stawiana jest teza, że wysoka koncentracja własności i kontroli, obserwowana w większości krajów (rozwiniętych i rozwijających się), jest wywołana niskim poziomem ochrony prawa inwestorów (akcjonariuszy). Decyduje o tym zarówno sama słabość przepisów prawa, jak i słabość egzekucji tych praw. Niski poziom zabezpieczenia praw inwestorów ma olbrzymi negatywny wpływ na funkcjonowanie rynków kapitałowych. Są one na ogół słabo rozwinięte (niska podaż kapitałów ze strony inwestorów nie mających zaufania do rynku), korporacje na takich rynkach są znacznie gorzej (niżej) wyceniane, koszt kapitału jest na ogół wyższy.

Zwrócenie uwagi na znaczenie prawnej ochrony inwestorów dla sprawnego funkcjonowania mechanizmów corporate governance jest zasługą czterech naukowców: Rafaela La Porta, Florencio Lopez-de-Silanesa, Andrei'a Shleifer'a oraz Roberta Vishny. Badania tej czwórki zainicjowały nowy nurt w pracach nad corporate governance, który możemy określić mianem law and finance (prawo i finanse).

Przez kilka dziesięcioleci tematyka corporate governance koncentrowała się wokół problemów nakreślonych w latach 30. przez dwóch amerykańskich ekonomistów Adolpha Berle i Gardinera Means. Wskazali oni, że głównym problemem ówczesnych amerykańskich korporacji jest niezrównoważenie relacji menedżer - akcjonariusz: pozycja menedżerów była zdecydowanie silniejsza vis a vis rozproszonego akcjonariatu (strong managers weak owners). Stan taki powodował ryzyko występowania oportunistycznych zachowań menedżerów godzących w interes akcjonariuszy (np. maksymalizowanie swoich indywidualnych korzyści kosztem wzrostu wartości akcji lub wypłaty dywidendy).

Ekonomiści zastanawiali się, jak walczyć z tego typu zachowaniami. Wskazywano, że jednym z rozwiązań jest skoncentrowanie własności (wykreowanie dominującego właściciela). Rozwiązanie jednego problemu wywołało pojawienie się nowego. Jeśli koncentracja własności minimalizuje oportunizm menedżerów to czy dzieje się to bez żadnych dodatkowych kosztów? Okazało się, że tym razem dominujący inwestor uzyskując przewagę nad innymi może mieć pokusę realizacji własnego interesu kosztem pozostałych zainteresowanych. Zachowania takie mogą przybierać charakter transakcji typu self-dealing ("transakcje z samym sobą") lub transakcji finansowych (np. kierowane emisje akcji).

W roku 1996 wspomniana czwórka naukowców opublikowała wyniki międzynarodowych badań. Analiza danych z 49 krajów wskazała, że poziom koncentracji własności jest negatywnie skorelowany ze zmiennymi charakteryzującymi poziom ochrony inwestorów. Badania wykazały istnienie silnej korelacji między tymi zmiennymi ale nie wskazały jaki jest kierunek tej zależności: czy koncentracja jest odpowiedzią na słabą ochronę praw inwestorów (skoncentrowanie własności ułatwia egzekucję praw) czy też prawa są słabo zdefiniowane bo nie ma na to popytu na lepszą ochronę gdyż własność jest skoncentrowana. Problem ten zapewne będzie jeszcze długo dyskutowany.

La Porta i jego koledzy wskazali jakie są konsekwencje słabej ochrony inwestorów. Ponownie w oparciu o dane empiryczne wykazali oni, że poziom rozwoju rynków kapitałowych jest uzależniony od tego, jak zdefiniowane i chronione są prawa akcjonariuszy. Im systemy prawne są słabsze tym rynki są mniejsze (smaller and narrower). Wskazali także, że jakość ochrony inwestorów rzutuje na wycenę spółek giełdowych (przebadano 371 dużych korporacji w 27 krajach).

Badania zapoczątkowane przez czwórkę naukowców rzuciły nowe światło na przyczyny zróżnicowania struktur własnościowo-kontrolnych korporacji i determinanty rozwoju rynków finansowych. Wskazali oni, że wartość praw korporacyjnych jest silnie zdeterminowana przez jakość systemów prawnych.

  zjednoczenie.com