|
Poznaj corporate governance
z właściwej strony
|
| Patronat
Wydawca
Przeglądu Prawa Handlowego Szumański A. Pokrzywdzenie akcjonariusza oraz sprzeczność z dobrymi obyczajami jako przesłanki uchylenia uchwały walnego zgromadzenia spółki akcyjnej o przymusowym wykupie akcji, PPH (pełna wersja artykułu), Warszawa, 2006 Mataczyński M. „Złote weto” w prawie polskim na tle ustawy z 3 czerwca 2005 r., PPH (pełna wersja artykułu), Warszawa, 2006 Chłopecki A. Publiczny obrót i instrumenty finansowe – redefiniowanie podstawowych pojęć prawa rynku kapitałowego, PPH (pełna wersja artykułu), Warszawa, 2006 Glicz M. Obowiązki publikacyjne emitentów w zakresie informacji poufnych, PPH (pełna wersja artykułu), Warszawa, 2006 Okolski J., Wajda D. Rządy większości a ochrona akcjonariuszy mniejszościowych, PPH (pełna wersja artykułu), Warszawa, 2006 Bucholc M., Karasiewicz K. Kodeksy corporate governance w europejskim obrocie prawnym, PPH (pełna wersja artykułu), Warszawa, 2003 Masny M. Zarządzanie ryzykiem jako wymóg corporate governance, PPH (pełna wersja artykułu), Warszawa, 2002 Furtek M., Jurcewicz W. Corporate governance - ład korporacyjny w spółkach akcyjnych, PPH (pełna wersja artykułu), Warszawa, 2002 Karasek I., Wacławik A. Polski kodeks corporate governance - mechanizmy wdrażania i egzekwowania, PPH, Warszawa, 2002 |
| |
Rośniak-Rutkowska M. PPH, Warszawa, 2004
Przegląd Prawa Handlowego nr 10/2004 Prawo do dywidendy jest jednym z podstawowych praw przysługujących akcjonariuszowi spółki akcyjnej. Ponieważ wynika wprost z ustawy, nie można go akcjonariuszowi odebrać ani mocą statutu, ani też w drodze uchwały walnego zgromadzenia. Może się jednak zdarzyć, choć nie jest to równoznaczne z pozbawieniem akcjonariusza jego ustawowego uprawnienia do udziału w zysku, że w danym roku nie dojdzie do realizacji prawa do dywidendy. Dywidenda nie zostanie bowiem wypłacona, jeżeli spółka nie wypracuje zysku za dany rok obrotowy albo gdy walne zgromadzenie akcjonariuszy rozporządzi zyskiem w inny sposób (np. przeznaczając go w całości na podwyższenie kapitału zakładowego).
Dla przejrzystości rozważań należy uczynić wzmiankę dotyczącą samego pojęcia prawa do dywidendy. Ogólne prawo do udziału w zyskach spółki akcyjnej jest uprawnieniem korporacyjnym i jako takie może być zbyte tylko wraz z akcją, co jest konsekwencją zasady nierozszczepiania praw inkorporowanych w akcji. Z chwilą podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o podziale zysku spółki między akcjonariuszy prawo to przekształca się w roszczenie o wypłatę dywidendy. Nazywane często, choć nieprecyzyjnie, również prawem do dywidendy - jest w istocie jego wymagalną formą. Ponieważ stanowi uprawnienie o charakterze obligacyjnym, podlega cesji w myśl art. 509 k.c.
Prawo do dywidendy w spółce publicznej w myśl przepisów kodeksu spółek handlowych powinno być skonkretyzowane przez:
dzień dywidendy, który wyznacza krąg akcjonariuszy uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy (art. 348 § 2 k.s.h.);
termin wypłaty dywidendy (art. 348 § 3 k.s.h.) - podwójne uwarunkowanie przyznania akcjonariuszowi spółki publicznej prawa do dywidendy przez wskazanie dnia dywidendy, a następnie terminu wypłaty dywidendy, zostało przewidziane tylko w stosunku do spółki publicznej;
rodzaj dywidendy wynikający ze statutu - akcje mogą bowiem uprawniać do zwykłej dywidendy, tj. z zysku podzielonego proporcjonalnie do liczby akcji lub dywidendy uprzywilejowanej, która jednak przewyższa nie więcej niż o połowę dywidendę przeznaczoną do wypłaty akcjonariuszom uprawnionym z akcji nieuprzywilejowanych (art. 353 § 1 k.s.h.), chyba że mamy do czynienia z akcjami niemymi, z którymi może być związana wyższa dywidenda (art. 353 § 3 zd. 2 k.s.h.);
datę, od której nowe akcje uczestniczą w dywidendzie (art. 432 § 1 pkt 5 k.s.h.).
Przedmiotem zainteresowania z punktu widzenia niniejszego artykułu zostały objęte w szczególności dwa obowiązki, niosące za sobą w praktyce szereg wątpliwości i problemów:
po pierwsze, obowiązek określenia dnia dywidendy,
po drugie, obowiązek wskazania daty, od której nowe akcje uczestniczą w dywidendzie.
Celem artykułu jest wykazanie podstawowych różnic celów stanowiących podstawę ustalenia wskazanych obowiązków wyznaczających zakres podmiotowy i przedmiotowy prawa do dywidendy, a tym samym prawidłowy sposób ich określenia.
Dzień dywidendy - podmiotowy zakres prawa do udziału w zysku w spółce publicznej
Data, od której nowe akcje uczestniczą w dywidendzie - przedmiotowy zakres prawa do dywidendy
Podsumowanie
Reasumując, z prawnego punktu widzenia akcje nowej emisji mogą przyznawać prawo do dywidendy za część roku obrotowego, o ile w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego jako datę, od której nowe akcje uczestniczą w dywidendzie, wskazano inny niż pierwszy dzień roku obrotowego. Chociaż rozwiązanie to jest dopuszczalne na gruncie przepisów kodeksu spółek handlowych, w praktyce jego realizacja może okazać się utrudniona z uwagi na utrudnienia związane ze specyfiką obrotu giełdowego.
Również zróżnicowanie ceny emisyjnej nowych akcji tożsamych w prawie do dywidendy, mimo iż kapitał wniesiony z tytułu ich objęcia nie brał udziału przez cały rok w wypracowaniu zysku, nie stanowi optymalnego rozwiązania. Giełda także w tym przypadku może podjąć negatywną decyzję w przedmiocie dopuszczenia do obrotu giełdowego.
Z przedstawionych rozważań wynika zatem wniosek, że w praktyce pełne zastosowanie przez spółki publiczne niektórych mechanizmów postępowania skonstruowanych w przepisach kodeksu spółek handlowych, w szczególności określonych w omówionym art. 432 § 1 pkt 5 i art. 348 § 2, jest niemożliwe bądź niezasadne z uwagi na ograniczenia wynikające z reżimu publicznego obrotu papierami wartościowymi.
Pełna treść artykułu dostępna w wersji drukowanej (http://www.kik.com.pl/)
|
kontakt
doktoraty
Dywidenda z akcji spółki publicznej
